#Enflasyon Nasıl Ölçülüyor?

Enflasyon Nasıl Ölçülüyor?

1. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) Tüketici Fiyat Endeksi, hane halkının tüketim harcamalarını kapsayan geniş bir mal ve hizmet sepetinin fiyatlarının zaman içindeki değişimini ölçer. TÜFE, tüketici düzeyindeki enflasyonu ölçmek için yaygın olarak kullanılır. Hesaplama: Belirli bir dönemdeki mal ve hizmet fiyatları, baz dönem fiyatlarıyla karşılaştırılır ve ortalama fiyat artışı hesaplanır. Mal ve Hizmet Sepeti: TÜFE sepeti, gıda, giyim, konut, ulaşım, sağlık gibi çeşitli kategorilerdeki ürünleri içerir. Ağırlıklar: Her mal ve hizmetin sepetteki ağırlığı, tüketicilerin harcama alışkanlıklarına göre belirlenir. 2. Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) Üretici Fiyat Endeksi, üreticilerin satmak üzere ürettikleri mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki değişimi ölçer. ÜFE, toptan düzeyde fiyat değişikliklerini yansıtır. Hesaplama: Üretim aşamasındaki mal ve hizmet fiyatları, baz dönem fiyatlarıyla karşılaştırılır. Kapsam: Hammaddeler, ara mallar ve nihai ürünler gibi çeşitli üretim aşamalarındaki fiyat değişikliklerini içerir. Ağırlıklar: ÜFE sepetindeki her ürünün ağırlığı, üretim hacmi ve ekonomik önemi göz önünde bulundurularak belirlenir. 3. Çekirdek Enflasyon Çekirdek enflasyon, enflasyon ölçümünden geçici ve volatil fiyat değişikliklerinin (gıda ve enerji gibi) çıkarılmasıyla hesaplanır. Bu, enflasyonun uzun vadeli trendlerini daha iyi anlamak için kullanılır. Hesaplama: TÜFE'den gıda ve enerji gibi fiyatları hızlı ve sıkça değişen kalemler çıkarılarak hesaplanır. Amacı: Para politikalarının belirlenmesinde daha istikrarlı bir gösterge sağlar. 4. Harmonize Tüketici Fiyat Endeksi (HICP) Harmonize Tüketici Fiyat Endeksi, Avrupa Birliği ülkelerinde enflasyonu karşılaştırmak amacıyla kullanılır. HICP, Avrupa Merkez Bankası tarafından takip edilen ve AB genelinde karşılaştırmalı analizler yapılmasını sağlayan bir endekstir. Hesaplama: Üye ülkelerde aynı metodoloji kullanılarak hesaplanır. Kapsam: Tüketici harcamalarını temsil eden standart bir mal ve hizmet sepetini içerir. 5. Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) Deflatörü GSYH deflatörü, bir ekonomide üretilen tüm mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki genel değişimi ölçer. Nominal GSYH ile reel GSYH arasındaki fark olarak hesaplanır. Hesaplama: Nominal GSYH'nin reel GSYH'ye bölünmesiyle elde edilir. Kapsam: Ekonominin genel fiyat seviyesini gösterir ve daha geniş bir perspektif sağlar.